haastige spoed is,.. soms misschien toch beter?

Haastige spoed is soms toch misschien beter?

Ik weet het.. ik val in de herhaling.. maar tsjeeminee alweer een week om! Geen idee wat ik jullie allemaal moet vertellen, aan de ene kant is het niet zoveel, aan de andere kant.. denk ik dat ik stiekem zo weer een eind weg typ. Laat ik maar beginnen aan het begin van de afgelopen week.

De kindergeneeskunde was me zo goed bevallen, dat ik nog een tweede week er bij aan geplakt heb. Helaas voor mij… was de acute aanval van yoghurtvergiftiging bij Florien nog niet over.. en zo stond ik maandagochtend alleen op het ochtend apel en zowaar optijd! Ik ben trots op mezelf! (ze zijn hier allemaal altijd 5 minuten te laat, dus voor de verandering… ) Het staat wel een beetje raar hoor, nu als enige blanke, uittorenend tussen al die mini’s. Ze blijven het zelf ook ontzettend grappig vinden en ik word de rest van de week vooraan gezet, kunnen ze zich mooi achter me verschuilen.. want als Florien zich wat beter voelt gedurende de week, gaat ze nog niet naar het ochtend apel, maar met de artsassistenten chirurgie mee de afdeling op. De artsassistenten hoeven blijkbaar niet dagelijks naar het apel, sterker nog, we hebben ze er nog nooit gezien.

De hele week bestaat voor mij dus weer uit de kindergeneeskunde, de opbouw is vrijwel gelijk aan vorige week. Na het ochtend apel, naar de algemene kinderafdeling, daar de visite meelopen met de artsassistent. Daarna eigenlijk naar de PICU/NICU, maar daar loopt deze week de supervisor die geen engels spreekt… oke daar heb ik dus geen zin in, want dan gaat het neerkomen op mijn tijd volmaken/uitzitten. Ik vraag dus aan de artsassistent als ze van de afdeling wegloopt wat ze gaat doen, de ene keer gaat ze naar de IBS (instalasie bedah sentral = ok complex) om een kind op te vangen na een sectio (keizersnede), de andere keer gaat ze direct door om visite te lopen op de Mawar/Bougenville (kraamadeling, obstetrie). Daar heb ik zoals jullie misschien wel snappen.. veel meer oren naar en dus vraag ik of ik met haar mee mag.. eh tuurlijk.. als jij dat leuk vindt..

Borstvoeding natuurlijk!
Op de kraamafdeling loopt ze langs alle pasgeborenen en hun moeders. De kinderen slapen officieel in een klein bakje aan het einde van het bed, maar meestal liggen ze bij moeders in bed. Bij ons bestaat een volledig lichamelijk onderzoek uit top teen, hier bestaat het vooral uit: is er een zuig/zoekreflex? Is de toeschiet reflex op gang? (borstvoeding), heeft het kind al aan de borst gedronken? Nee? Waarom niet? Nu aanleggen? Ik wil het zien! Ze haalt nog net de borst niet uit het pyjama shirt van de moeder.. vervolgens knijpt ze een aantal keer in de borst/tepel tot ze melk ziet en duwt dan het kind er tegenaan. Daarna geeft ze nog een aantal tips over het aanleggen en de verschillende houdingen en dan gaan we door naar het volgende bed. De eerste keren stond ik er toch wat onwennig bij, want hoewel ik een groot voorstander ben van borstvoeding en ik het een schitterend plaatje vindt.. Is het ook wel een zeer privé moment naar mijn idee. Hoe preuts ze hier ook zijn, ze zwemmen in hun gewone dagelijkse kleding, bedekken armen en benen met lange kleding zodra ze naar buiten gaan (met name de moslims), maar die borst, komt te pas en te onpas uit dat shirt om het kind, tot een jaar of 3, zoet te houden.. Op de kraamafdeling zitten dan ook de meeste vrouwen met minimaal één borst buiten hun tshirt en waar in Nederland het gordijntje nog dichtgaat als ze gaan voeden, doen ze dat hier dus met 4 bedden op een rij en niet te vergeten alle andere kinderen die er bij het gezin horen, opa’s, oma’s en wat er dan nog meer aan familie omheen kan zitten.. tsja… ’s lands wijs.. ’s lands eer.. maar ik vind het nogal een contradictio?

Beroepsgeheim? Privacy gevoelig? Vertrouwelijk?
Na de ronde op de kraamafdeling gaan we door naar de poli, ook een bijzondere gewaarwording, daar weten ze hier ook een aparte invulling aan te geven. De poli is hier van 8:30-12:00, wordt begonnen door een andere arts-assistent, ook wel een aardige vent. Wij sluiten na alle rondes aan, om het staartje weg te werken. Het is een klein kamertje van 3x4, waar een bureau en een onderzoeksbank, die dienstdoet als bureau staan. Ook staan er twee weegschalen, een aantal stoelen en een diepvries met vaccinaties (die ook nog dienst kan doen als bureau). Aan de onderzoeksbank zit een artsassistent, aan het voeteneinde een verpleegkundige met een stapel dossiers en een microfoon. Iedere keer als er weer een patient weggaat, pakt ze een nieuw dossier van de stapel en roept ze de naam van de patient om met de microfoon. Als wij aanschuiven, doen we dat aan een ander tafeltje in dezelfde ruimte en doet een stoel dienst als onderzoeks eh.. stoel? Als ze geluk hebben sluit ook een van de supervisoren nog aan.. dan zitten we dus met… twee artsassistenten, minimaal 2, vaak meer verpleegkundigen, een supervisor, drie patiënten, met natuurlijk allemaal 2 ouders of oma’s/broertjes/zusjes in dat ene kleine kamertje…? Privacy? Vertrouwelijk? Bijzonder.. ja! Wel ook ontzettend leerzaam, hier zie je vaak de nieuw te diagnosticeren Tuberculose patientjes binnenkomen, maar ook alle patientjes die twee dagen eerder ontslagen zijn van de afdeling. Jammer genoeg nemen de visites op de afdeling vaak al zoveel tijd in beslag.. dat we vaak echt het staartje van de poli hebben. Komende week misschien eens een aantal ochtenden inruilen voor wat poli!

Doen wat je moet doen.
Deze week zijn er ook weer een aantal casus die zeer bij blijven. Één van de ochtenden worden we eerder bij de visite weg gebeld om een kindje op te vangen na een sectio. Als we aankomen op de IBS is het kind er al en staan de operatieassistenten al de eerste opvang te doen. De artsassistent neemt het snel over. Het kind oogt zo blauw dat het geintubeerd moet worden om het goed te beademen, het heeft nauwelijks eigen ademhaling, het is helemaal slap en de eerste raportcijfers zijn dan ook slecht. Ik denk dat we daar ongeveer een uur hebben gestaan, het kind kwam langzaam wat bij en kreeg zelfs wat tonus. Navellijn geplaatst door de artsassistent (dat wil ik echt nog leren hier!) en terwijl de ok assistent/verpleegkundige doorbeademd met masker/ballon, gaat de artsassistent de formaliteiten afhandelen, status in orde maken, vader op de hoogte brengen (die mogen hier niet mee de ok op! … ook lekker.. daar lig je dan als zwangere, alleen, aan je lot over gelaten, want van de andere medewerkers op de ok, kijkt er ook niemand tijdens de ingreep naar je om, alleen als je geluk hebt even op je monitor). Het kind zal overgeplaatst worden naar de NICU, tot dan toe.. ging het best aardig. De couveuse werd klaargezet en de zuurstoftank ook. Op het moment dat het kind over getild wordt, gaat er iets mis met de zuurstoftank. De bevochtigingsvloeistof wordt in de ballon geblazen en zo kan er dus niet beademd worden. Probleem… groot probleem… omdat het kind zienderogen achteruit ging heb ik de artsassistent erbij geroepen, zij heeft direct de ademweg weer veilig gesteld en is weer gaan beademen. Aan mij de vraag om de hartslag te controleren, want het kind was inmiddels paars. Dan komt het moment dat je je stethoscoop er op legt… en niks hoort… dan gaat de adrenaline lopen.. Omdat het kind in de opengeklapte couveuse bak ligt, die vrij hoog was, de artsassistent stond te beademen, moest ik in de praktijk brengen wat ik tot nog toe alleen nog maar (tot in den treuren) op poppen geoefend heb, thoraxcompressies bij een neonaat. Je staat er niet bij stil, je doet wat je moet doen, maar achteraf, als je er bij stilstaat.. is het toch wel iets wat binnenkomt. Gelukkig heb ik gedaan wat ik moest doen en kon doen, achteraf ben ik blij met de recente herhaling voor vertrek van mijn kinderreanimatie skills! We krijgen het hartje weer op gang en na nog een uur kan het kind eindelijk over naar de NICU.. ook dat vervoer is bijzonder. De gangen hier, zijn gewoon overkapte buitenpaden, dus dan rijd je, met een couveuse bak (meer dan een broeikas is het niet) met een beademd kind, wat handmatig gebeurt door een verpleegkundige die er naast loopt, een andere verpleegkundige met de zuurstoftank, in een hele optocht, door de openlucht, langs alle patiënten en hun bezoek, naar de NICU. Op de NICU is het kind nog een aantal keer instabiel, maar als ik wegga, is het enigszins stabiel en begint ook de zuurstof weer wat op te klimmen. Toch waarschuwt de artsassistent al wel, dat de prognose heel slecht is.. 12 uur later overlijd het kind alsnog. Ik ben onder de indruk van alles, maar ook van de manier waarop het leven hier gewoon doorgaat, alsof het andere leven er niet geweest is? De volgende ochtend loop ik toch wel met een dubbel gevoel over de kraamafdeling, waar ook de vrouwen post sectio tussenliggen en ik stel me voor, hoe verdrietig het moet zijn, om daar te liggen, tussen allemaal moeders met een kind bij hun in bed, tussen hun blijdschap en uitgelaten familieleden, ik zie haar niet.. misschien maar goed ook.

Spelen met vuur.
Op de kinderafdeling zijn er ook nog een tweetal andere casus die me bijblijven. Een jongetje, wat zijn oog verloor aan een chemische beschadiging door spelen met terpentine.. wat doen kinderen van 9-10 jaar met terpentine? Daar spelen ze mee… daar spelen ze mee? Ja jongetjes van die leeftijd vinden het leuk om kleine explosies te maken…? Eh… waar is het AMK hier? In Nederland zou er direct een melding gedaan worden. Voor mij wel een leerzaam beeld, want zoals zijn oog er uit zag, kennen wij alleen de plaatjes uit onze oogheelkunde boeken..

Daarnaast ligt er ook een kindje met ernstige ondervoeding, het steelt mijn hart.. het is zo ondervoed, dat het bijna lijkt alsof er sprake is van een soort syndroom, maar het blijkt, nu we een week verder zijn en het kind met sonde bij gevoed wordt, dat het gewoon echt vel over been was.. Het bleek dat het kind tot dan toe.. bijna een jaar oud, alleen nog maar borstvoeding kreeg en dat niet ook de noodzakelijke vaste voeding geïntroduceerd was.

Spoed?
De middagen op de IGD zijn de afgelopen week behoorlijk rustig geweest, ik heb twee boeken op mijn ipad kunnen uitlezen… moet ook kunnen… want echt een plek om rustig te gaan zitten studeren of aan de over twee weken op de planning staande presentatie te werken is er niet echt. Een bijzonder triest verhaal was nog op vrijdagmiddag.. wij begonnen i.v.m. uitloop van de ochtend wat later aan onze dienst op de IGD, om half 2 waren we er. Er lag een man met, zo bleek een klein uurtje later, een geperforeerde maagzweer, in Nederland een reden voor een spoed OK. Hier in Indonesië ook, maar hier hebben ze toch een iets ander idee van spoed dan dat wij dat hebben. Eerst werd er nog een foto van zijn longen gemaakt, waar hij uiteraard nog een uur op moest wachten, want ze moesten natuurlijk wel weten of hij de operatie wel aan zou kunnen. Het principe treat First, what kills First.. interpreteren ze hier iets anders. Als wij uiteindelijk om 17:30 naar huis gaan, zitten de artsassistenten chirurgie (en ook gelijk de dienstdoende chirurgen) thuis op de bank.. eh.. gingen jullie niet twee uur geleden al een spoed ok doen? Jawel.. we wachten op de anesthesist, die heeft nog geen tijd (was niet in huis?). Als we een uur later beneden komen om te gaan eten, zitten ze er nog..? Sorry to tell you, we waren net zover dat we konden beginnen, maar voor de patient hoefde het niet meer, hij is op de IGD overleden. In onze ogen.. was dit niet nodig geweest, iets waar we ons wel boos over kunnen maken!
Weer een hoop indrukken opgedaan de afgelopen week dus, ik heb mezelf weer een beetje beter leren kennen en weet nu dat ik kan doen waar ik voor getraind ben.

Mannen met stokken.
Gelukkig doen we niet alleen maar leerzame inrukken op, maar hebben we ook leuke momenten! Op donderdagavond hebben we een vroeg afscheidsdinertje met de artsassistenten chirurgie, die we inmiddels wel een beetje vrienden kunnen noemen. We gaan uit eten bij Marina’s een wat luxer restaurant aan het strand, beetje westers, maar ook met lokaal eten. Itu enak!

Ze hebben ook een pooltafel en terwijl we wachten op het eten, doen we een potje.. haha dat is lang geleden, Florien en ik bakken er tsja.. niet veel van.. mannen kunnen ook veel beter hard stoten met een stok? Wij liggen dubbel van het lachen en de jongens kijken ons vragend aan.. leg dat maar eens uit.. sorry Dutch joke.. niet grappig in het Engels.. bovendien.. wat moeten ze dan wel niet van ons denken!
Om 21:00 moeten we echt weer huiswaarts, want de heren moeten nog een spoed ok doen, die ze al gepland hadden voor we weggingen.. zoveel spoed dus.. Als we ze vragen voor vertrek of ze dan de ok niet eerst moeten doen, zeggen ze vrolijk.. neuh.. en wat als de patient achteruit gaat? Ach dan zeggen we ze gewoon dat ze eerst wat extra lab moeten prikken en als we dan nog tijd nodig hebben.. moeten ze nog maar een rontgen foto maken.. juist ja.. spoed dus.. Gelukkig hebben wij de patient zelf op de IGD gezien en vonden wij het nog niet direct een spoed ok.. dus we gaan wel enigszins rustig eten en poolen. Ze grappen nog dat zij wel een biertje nemen, dan kunnen wij opereren.. eh.. maar ook hier opereren ze gewoon als ze een biertje gedronken hebben, zoals ze ook autorijden als ze gedronken hebben en handsfree bellen.. ook zo’n onzin.. gordel in auto? Why? Helm op motor? Je schedel is toch hard genoeg? Dichte schoenen aan op de motor? Hoezo.. hebben we geen olifantenhuid dan?

Tsja.. het is een bijzonder land, met bijzonder vriendelijke en behulpzame mensen, maar ook met een bijzonder besef van tijd en omgang met emoties..

Minibus, bus, pick-up, benenwagen avontuur.
Het afgelopen weekend hebben we wat dorpjes in de omgeving bezocht.. op zaterdagochtend spontaan besloten om op een Angkot te stappen naar het volgende dorpje, geen idee waar we uit zouden komen, wel leuk om te doen! In de lonely planet hadden we een paar dorpjes gezien die wel de moeite waard schenen.. de lonely planet heeft soms maar een raar idee van de moeite waard (zoals die haven de vorige keer) maar het was wel een leuk avontuur! In het volgende dorp een stukje gelopen, lekker fruit gekocht en vervolgens op een grotere bus gestapt naar het volgende dorp, daar weer hetzelfde, leuke hutjemutje niet voor lange mensen markthol afgestruind en vervolgens nog weer een stuk gelopen.. in ons beste Indonesisch de weg gevraagd, meerdere keren, ja we gingen de goede kant op, tapi itu masih jauh! (maar dat is heel ver!) zegt de laatste man aan wie we het vragen en waar we er dus op een kilometer na blijken te zijn.. hij bied ons aan om ons in zijn pickup te brengen.. oke, ja als hij zegt dat het heel ver is… graag! Achteraf hadden we dat laatste stukje ook nog wel kunnen lopen! (florien had al drie keer om willen keren, maarja nou wilde ik ook zien wat er nou zo bijzonder was ook!) Het zijn sieraden gemaakt van Monel, een soort roestvrijstalen legering waar het dorp bekend om staat.. wel aardig om even te kijken.. maar bijzonder… haha in tegenstelling tot het avontuur om er te komen! Als we genoeg prut gezien hebben lopen we nog een wijkje in, mooie groene wandeling waar we al gauw de aandacht trekken van alle buurtkinderen. Toch zijn ze hier niet zo brutaal als in Kenia en blijven ze op gepaste afstand, maar roepen ze wel allemaal mister mister, het enige engelse woord wat ze kennen.. het is wel aandoenlijk. Als we teruggaan en weer langs de grote weg lopen, komen er genoeg bussen naar jepara voorbij, die stoppen op iedere plek waar jij wil dat ze stoppen en zo pikken ze je dus ook op.. Terug blijkt pas wat voor een eindje dat we stiekem toch wel afgedwaald waren… een half uurtje met de bus (dollemansrit) en we zijn weer thuis, wij vonden het een geslaagd avontuur!

Sunset
Daarna pakken we onze spullen en vertrekken we met de taxi naar Sunset beach resort, waar we twee weken geleden ook twee nachten hebben geslapen. Nu voor mij met klamboe! Wat ben ik blij met mijn eigen kleine tentje! (dank aan opa en oma!) ’s Avonds een lekkere lasagne gegeten, nog een uur met Thomas geskyped en nog een laatste biertje gedronken met Johnny en denny (artsassistenten) die weer eens niet wisten wat ze de avond zouden doen. Om 23:00 gaan zij voetbal kijken in een cafe in het centrum.. en gaan wij langzaamaan naar bed.. al die avonturen.. daar word je moe van!

Zondag nemen we ons voor om lekker te luieren en te relaxen en van de zon te genieten. Ondanks de warme temperaturen afgelopen week, was het maar weinig zonnig.. (ook niet zo erg, hebben we toch geen tijd voor). Niks is minder waar en tijdens het ontbijt met het schitterende uitzicht op zee, zien we de kleine gele bootjes liggen.. oja die gingen voor weinig naar een eilandje.. zullen we eens gaan vragen hoe dat zit? Zo gezegd, zo gedaan.. ze willen ons afzetten, maar we weten een andere familie te strikken om een bootje te delen en zo betalen we maar een klein beetje teveel.. en omgerekend nog bijna niks (2,- ipv 1,-) ach hebben ze ook een goede dag! Het eilandje valt een beetje tegen, weinig te zien of te doen, we lopen het eiland rond, wandelingetje van een uur en maken nog wel een paar schitterende foto’s, maar genieten vooral van de boottocht heen en terug. Stiekem is zo toch alweer een groot deel van de dag om! Terug op Sunset genieten we nog van een tot ¾ mooie zonsondergang, maar helaas is het laatste stukje bewolkt.. je kan niet alles hebben.. we hebben al zoveel moois gezien!

Stiekem.. is het verslag weer zo lang.. ik had jullie gewaarschuwd! Het is soms ook gewoon wel lekker om de indrukken van je af te kunnen schrijven, een moment van bezinning en besef wat voor een bijzondere dingen we hier mogen leren en ervaren, daar sta je gedurende de week niet zoveel bij stil en lijkt er soms maar weinig te gebeuren, want alle momenten van verveling.. wachten.. etc. gelukkig zijn die er ook.. anders zou het wel een ellendige, doch leerzame ervaring worden.

Liefs, en tot volgende week!